KalfbijKoe leeft! Verslag bijeenkomst nieuwe kenniscoalitie

01.05.2025

Op 28 april kwamen onderzoekers, beleidsmakers, bedrijven en boeren bij elkaar voor meer #kalfbijkoe.

Nederland telt slechts 30 melkveehouders waar (een deel van) de kalfjes langer dan 8 weken bij de (pleeg)moeder drinkt. Dat is nog geen procent van alle kalveren in Nederland. Toch leeft het onderwerp. Vooral onderzoeksinstituten zijn al volop bezig met de voorbereiding voor een transitie naar een dierwaardige veehouderij en dus ook met de transitie naar een rundveehouderij waar jongen bij hun moeder zogen.

Voor Caring Farmers is het duidelijk: kalveren horen bij hun moeder. En als we praten over natuurlijk gedrag, dan moet een rund – een zoog-, graas- en kuddedier – buiten in de wei in een kudde kunnen leven met hun jongen.

In de afgelopen drie jaar is er veel veranderd, maar er is vooral nog heel veel te doen. In 2021 startte Caring Farmers de campagne kalfjesbijdekoe.nl nadat twee geheel verschillende boeren (gangbaar en biodynamisch) beiden hun 15 jaar ervaring met KalfbijKoe wilden delen om de transitie voor andere boeren te vergemakkelijken. In de agrarische media draaide langzaam de mening over KalfbijKoe van ‘kan niet’ naar ‘kan wel, maar is moeilijk’. De merken Kalverliefde, Zuiver Zuivel en de lokale KalfbijKoe merken zoals Achterhoekse Bergkaas, Golvity en Blije Koe zuivel laten ten slotte zien dat je als een melkveehouder ook een boterham kan verdienen met kalf bij koe. Bovendien zijn de 30 melkveehouders overtuigd dat hun kalveren gezonder, en vooral blijer zijn.

Maar er is nog een grote weg te gaan! Want hardnekkige opvattingen in de melkveehouderij moeten doorbroken worden, en daar is wetenschap voor nodig. En daar komt gelukkig steeds meer geld voor vrij. Internationaal én in Nederland. Vier verschillende onderzoeksinstituten willen aan de slag. Zo is de algemene opvatting bij veel melkveehouders nog steeds dat het beter is voor de hygiëne en biesttoediening om kalveren direct van de moeder te scheiden, terwijl de wetenschap iets anders zegt. Met meer data hopen we gezamenlijk zulk soort hobbels weg te nemen en de transitie te kunnen versnellen.

Omdat al deze onderzoeken behoefte hebben aan data van dezelfde 30 veehouders, is het belangrijk om goed af te stemmen; te zorgen dat niet alleen transitie vragen maar ook de vragen van de boeren zelf beantwoord worden én dat zij beloond worden voor hun kennis.

De kennis van de 30 kalf bij koe boeren is tenslotte ontzettend waardevol. Sommigen van hen zijn net begonnen maar anderen hebben al wel 20 jaar ervaring. Zij hebben met vallen en opstaan geleerd en veel leergeld betaald. Een hoop kennis dus over de do’s en dont’s, de uitdagingen, de leuke ervaringen en de vragen die er nog liggen.

De vragen van de onderzoekers gaan vooral over economie, milieu en gezondheid. De vragen van de boeren meer naar gedrag en welzijn: wat doet KalfbijKoe op lange termijn voor het welzijn, kunnen we feedback krijgen over het welzijn van de stierkalveren die naar andere bedrijven gaan, hoe fokken we koeien met meer moedereigenschappen, wat vinden consumenten van pleegmoeders, wat vinden koeien van pleegmoedersysteem etc. En boeren die nog moeten beginnen met kalfbijkoe zoeken vooral ondersteuning bij het bouwen van de juiste stal.

Om te zorgen voor efficiënte kennisdeling en samenwerking op te zoeken tussen de verschillende partijen, organiseerde Caring Farmers een middag met 8 van de Kalf bij Koe boeren, Gezondheidsdienst voor Dieren, WUR, Universiteit Utrecht, ReGeNL, Meat Concepts, LVVN, stichting Demeter en het Louis Bolk Instituut.

Er zijn veel leuke presentaties en verhalen gedeeld en tijdens de ronde tafel discussie bleek iedereen enthousiast om samenwerkingen aan te willen gaan, data te delen, elkaar te ondersteunen en samen te werken aan een goed onderbouwde transitie naar een meer geïntegreerde rundveehouderij waarin kalveren bij hun moeder drinken, een beter leven krijgen en de productie van zuivel en melk hand in hand gaan.

Samen gaan we bouwen aan een praktijkleernetwerk, klankbordgroepen en/of meer van dit soort bijeenkomsten.

Relevante nieuws in dit kader: