Over kalfjes bij de koe
Deze website is op initiatief van twee melkveehouders gemaakt door Caring Farmers en is tot stand gekomen dankzij een bijdrage van het ministerie LNV (Sabe subsidie), Reroot our Food en Fund Animal Welfare Projects. Samen met boeren, Dierenbescherming, Stichting Demeter, Eyes on Animals, Louis Bolk Instituut en de WUR werken wij aan een beter koeienwelzijn.
Dankzij een bijdrage van de Barth Misseth stichting werkt de Dierenbescherming al samen met enkele boeren aan criteria voor kalf bij koe binnen het Beter Leven Keurmerk. Ook Demeter ontwikkelt criteria, heeft onderzoek gedaan onder haar eigen leden.
Caring Farmers bundelt de informatie en zet een project op met nieuwe geïnteresseerde boeren om te werken aan een afzetkanaal voor de melk en ondersteunt de boeren tijdens de transitie.
Waarom?
Kalfjes bij de koe, diep in ons hart weten we allemaal dat het zo hoort. Toch hebben we de boeren de afgelopen decennia gevraagd om zo veel mogelijk, voor een zo laag mogelijke prijs te produceren. Met als resultaat dat bijna geen melkveehouder kalfjes bij de koe houdt. En dat de kennis eromheen is verdwenen.
Vanwege de klimaat- en biodiversiteitscrisis zal de landbouw en veehouderij moeten veranderen. Het ministerie voor Landbouw Natuur en Visserij heeft al 3 scenario’s laten uitwerken over de toekomst van de kalverhouderij, waarvan het meest vriendelijke en toekomstbestendige scenario inhoudt dat alle kalfjes langer op melkveehouderij blijven en regionaal afgezet worden. Zo’n melkveehouderij is niet alleen diervriendelijker voor moeder en kalf, maar ook voor het milieu.
In Nederland hebben we ruim 13 duizend melkveehouders waarvan er maar nog geen 25 kalfjes langer dan 8 weken bij de koe houden. Terwijl het in principe bij de meeste stalsystemen wel zou kunnen. Opnieuw leren hoe het moet is niet makkelijk. Op deze website delen we de wetenschappelijke kennis die tot nu toe beschikbaar is en de ervaringen van boeren uit de praktijk. Omdat we hiermee hopen dat we van elkaar leren, en elkaar helpen om stap voor stap het weer normaal te gaan maken dat zoogdieren kunnen zogen en dat kalveren opgroeien met moederzorg.
Geen keurmerk
Geen enkel keurmerk heeft tot nu toe het principe kalveren bij de koe houden opgenomen in de criteria. Ook deze website pretendeert geen keurmerk te zijn, maar eerder een transitietool. Op de website staan boeren verzameld die een deel van de kalveren, vaak de vaarskalveren die op het bedrijf blijven, minimaal 8 weken bij de moeder blijven. Waarom 8 weken? Omdat ze dan van gras kunnen leven, en de moeder niet meer voor melk nodig hebben. Onder de boeren zitten ervaren en onervaren melkveehouders, en elke melkveehouder doet het anders.
Doordat er geen keurmerk is, kunnen de melkveehouders die kalveren wel langer bij de koe laten geen financiële vergoeding ontvangen tenzij zij het direct aan de klant verkopen. Sinds oktober 2023 komt hier langzaam verandering in! Zuiver Zuivel heeft de biologisch-dynamische melkstroom geheel omgezet naar kalf-bij-koe melk van inmiddels 4 melkveehouders. Dit is te koop in alle biologische winkels én bij 288 Albert Heijns onder de noemer Kalver-Liefde. Bij deze melkveehouders drinken álle kalfjes zeker 3 maanden bij hun moeder.
Hierdoor kunnen consumenten in het gehele land voor het eerst een bewuste keuze kunnen maken in de supermarkt voor zuivel waarvan zij zeker weten dat de kalveren voor een bepaalde tijd bij de koe zijn gebleven. Wij hopen dat ook andere supermarkten zullen volgen.
"Toen ik in 2002 besloot om van biologische landbouw door te schakelen naar biodynamische landbouw was dat omdat ik op veel punten in de bedrijfsvoering verder wilde dan gewoon Eko. Ik was daarom ook al aan het experimenteren met kalveren bij de koe. Door de moeder het kalf te laten aflikken stimuleert en activeert zij het dier volop. Zelf kon ik dan de eerste liters biest uitmelken en dat het kalf direct geven. Gemak, genot en dierenwelzijn waren hier mijn drijfveer."
Gerjo Koskamp