Niels Schulte over kalfjes bij de koe

Samen met mijn twee broers run ik ons agrarisch bedrijf. Van oorsprong ben ik akkerbouwer en heb dat jarenlang gedaan. Op een gegeven moment kreeg ik de kans om een biologische strostal over te nemen, wat nu onderdeel is van de Schulte maatschap. “Ik ben eigenlijk veeboer geworden omdat we de beste mest nodig hadden voor ons akkerbouwland: ik wilde ervoor zorgen dat er hoogwaardige stro-mest beschikbaar was voor onze akkerbouw.” Onze melkveetak is biologisch. 

Wat voor ras, hoeveel koeien, melkproductie en landoppervlak?
We houden 85 tot 90 koeien op 70 hectare land, waarvan 20 hectare dijkgrond is en 10 tot 15 hectare in roulatie voor akkerbouw. Dit wisselgewas met eenjarig gras is onderdeel van ons bouwplan. Daarnaast bestaat 40 hectare uit natuurgebied, inclusief een kreek, een bloemensloot en een hoogwatersloot. De koeien helpen bij het natuurbeheer, en met de melkproductie financieren we dat. We hebben voornamelijk Blaarkoppen. Omdat er veel natuur op het land is en minder energiegras, ligt de melkproductie rond de 6500 liter.

Wanneer ben je begonnen met Kalfje bij de Koe (KbK), en waarom?
Op 1 januari 2023 ben ik hiermee gestart. De bestaande kalverhuisvesting waren van die ‘kisten’ uit de jaren ‘80 en vond dat daar iets aan moest gebeuren. Toen ik zag hoe kostbaar het was om dat professioneel om te bouwen, besloot ik zelf een oplossing te zoeken. Ik was altijd al gecharmeerd van groepshuisvesting en overwoog om kalveren buiten in kleine groepjes van vijf à zes te zetten. Tijdens die zoektocht kwam een Nederlandse boer uit Zweden op bezoek, die zelf al met KbK werkte. Mijn vrouw zocht zijn bedrijf op facebook en zag veel overeenkomsten met ons bedrijf. Hij suggereerde dat wij ook KbK konden proberen.

Hoewel veeartsen me waarschuwden voor mogelijke problemen, besloot ik het toch te doen. Achteraf bleek het veel eenvoudiger dan gedacht. Ziekte komt voor, maar dat is niet erger dan in andere systemen. De winterse sterfte is een probleem maar nog steeds lager dan het landelijke gemiddelde. Het is veel minder werk maar vraagt wel net zo veel observatie. Het idee dat koeien op hun kalveren zouden gaan liggen, is onzin; dat gebeurt niet. Ook werkt het prima in combinatie met onze melkrobot en strostal. Gezondheid in een groep is minder controleerbaar, maar ik ervaar dat niet als een probleem.

Hoe lang blijven de kalfjes bij de koe?
Alle kalfjes leven in één groep. In principe blijft de moederkoe drie tot vier weken bij de groep kalfjes. Dan zoogt ze haar eigen kalf en is ze ook pleegmoeder van de wat oudere vaarskalfjes. Na 3-4 weken gaat de moeder terug naar de koppel. Vaarskalfjes blijven tot 3 maanden in deze groep en zogen bij moeder en pleegmoeders. De kalveren die niet aanblijven als melkkoe, gaan na 3-4 weken naar de opfokker/mesterij. De exacte duur dat de kalfjes zogen bij hun eigen moeder, hangt af van het aantal ‘verse’ moeders dat er bijkomt.

Hoe pak je het spenen aan?
Vaarskalveren zogen drie maanden bij de koe. Daarna krijgen ze een ‘noseflap’, waarmee ze nog twee weken in de groep blijven. Vervolgens verhuizen ze naar de ‘jongerenhuisvesting’ in kleine groepjes van twee tot drie. Dat werkt goed.

Heb je veel aanpassingen aan de stal moeten doen?
Nee, nauwelijks. De droge koeien hebben we naar andere ruimtes verplaatst en een ongebruikt hoekje in de stal hebben we omgebouwd tot kalvercrèche. Daardoor bleven de kosten beperkt. Als je goed kijkt naar de mogelijkheden binnen je bestaande stal, hoeft het helemaal niet duur te zijn.